با اجرای طرح اضطراری "زوجوفرد از درب منازل" در تهران و محدودیتهای تردد روزهای اخیر برای کاهش آلودگی هوا، گزارشهای متعددی از ارسال پیامک جریمه برای مالکان خودروهای هیبریدی و حتی برقی منتشر شده است؛ خودروهایی که بهدلیل ویژگیهای فنی، از پاکترین وسایل نقلیه شهری محسوب میشوند. این مسئله بهخوبی نشان میدهد که میان سامانههای نظارتی و اطلاعاتی دستگاههای مرتبط، هماهنگی کافی وجود ندارد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا؛ با افزایش آلودگی هوا در پایتخت، کارگروه اضطرار آلودگی هوا تصمیم به اجرای طرح "زوجوفرد از درب منازل" گرفت؛ طرحی که با هدف کنترل سریع تردد خودروهای بنزینی و کاهش بار آلایندهها فعال میشود و در آن، ملاک اصلی رقم آخر پلاک هنگام خروج از محل سکونت است.
اما پس از آغاز اجرای محدودیت، گروهی از شهروندانی که از خودروهای هیبریدی یا حتی برقی استفاده میکنند اعلام کردند پیامک تخلف برای آنها صادر شده است.
این در حالی است که خودروهای هیبریدی میزان بسیار کمی آلایندگی تولید میکنند و خودروهای برقی نیز اساساً آلایندگی ندارند؛ با این حال دوربینهای شهری، این خودروها را نیز جریمه میکنند.
بخش مهمی از این خطاها میتواند ناشی از ثبت ناقص یا اشتباه اطلاعات در پایگاههای موجود باشد؛ یا شاید به این دلیل که دوربینها اساساً به نوع خودرو توجه نمیکنند و تنها رقم پلاک را هنگام عبور ثبت میکنند.
در برخی موارد، خودروهای هیبریدی در سامانه راهور همچنان بهعنوان خودروی بنزینی ثبت شدهاند و درباره خودروهای برقی نیز مشاهده شده که نوع سوخت یا کلاس آلایندگی در اطلاعات پایه مشخص نیست.
این ناهماهنگی باعث میشود سامانههای هوشمند کنترل تردد، بدون درنظر گرفتن ماهیت این خودروها، آنها را همانند خودروهای معمولی مشمول محدودیت اعلام کنند.
از سوی دیگر، نبود هماهنگی میان دادههای وزارت صمت، پلیس راهور و شهرداری تهران باعث شده است استثنائات مربوط به خودروهای پاک در طرحهای اضطراری بهدرستی اعمال نشود.
عامل دیگری که وضعیت را پیچیدهتر کرده، نحوه عملکرد سامانههای ثبت تخلف است.
این سامانهها کاملاً خودکار عمل میکنند و به محض ثبت تردد غیرمجاز، پیامک جریمه صادر میشود؛ بدون آنکه بررسی انسانی یا کنترل تکمیلی برای تشخیص موارد خاص انجام شود. بنابراین کوچکترین مغایرت اطلاعاتی یا خطای فنی میتواند منجر به صدور جریمه شود.
در این شرایط، نیاز به ایجاد یک سامانه یکپارچه میان نهادهای مرتبط بیش از هر زمان دیگری احساس میشود.
تنها با همسانسازی دادهها و بهروزرسانی مداوم اطلاعات خودروها از مرحله تولید تا پلاکگذاری همچنین هوشمندسازی سیستم جریمه میتوان از بروز چنین خطاهایی جلوگیری کرد.
باید توجه داشت بازنگری در نحوه اعمال استثنائات در طرحهای اضطراری ضروری است.
اگر نوع سوخت و سطح آلایندگی خودروها بهصورت دقیق و قابل استناد در سامانهها ثبت شود و نوع جریمه خودروها بر اساس ارقام اخر پلاک نباشد، اطمینان حاصل میشود که حتی در شرایط اضطراری نیز تردد خودروهای پاک به اشتباه محدود نخواهد شد.
در نهایت، آنچه از واکنشهای اخیر برمیآید، ضرورت تقویت زیرساختهای اطلاعاتی، یکپارچگی سامانهها و افزایش دقت در خوانش پلاکهاست؛ اقدامی که علاوه بر کاهش خطاهای سیستمی، میتواند اعتماد عمومی را افزایش دهد و اجرای طرحهای کاهش آلودگی هوا در پایتخت را کارآمدتر کند.
انتهای پیام/