اگر تعداد کل خودروهای سواری فعال در کشورمان را حدود 20 میلیون خودرو درنظر بگیریم، با جابه‌جایی خودروهای پرمصرف داخلی با انواع خودروهای هیبرید مرسوم در دنیا، می‌توانیم سالیانه 16 میلیارد لیتر در مصرف بنزین کشورمان صرفه‌جویی کنیم یعنی روزانه معادل 44 میلیون لیتر مصرف بنزین کمتر!! و این یعنی به صفر رسیدن ناترازی فعلی بنزین در کشورمان!
به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا؛ ناترازی میان تولید و مصرف بنزین در ایران به یکی از چالش‌های جدی اقتصادی تبدیل شده است.
طبق آمار رسمی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، میانگین مصرف روزانه بنزین کشور در تابستان امسال به 134.3 میلیون لیتر رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود پنج میلیون لیتر افزایش نشان می‌دهد.
تنها در روز 22 شهریور، مصرف به رقم بی‌سابقه 154.7 میلیون لیتر نیز رسید!
این در حالیست که ظرفیت تولید روزانه بنزین در کشور حدود 120 میلیون لیتر برآورد می‌شود و ایران با کسری روزانه 14 میلیون لیتر روبه‌رو است؛ شکافی که برای جبران آن، واردات سالانه بنزین به ارزش حدود 5.5 میلیارد دلار انجام می‌شود. ادامه این روند می‌تواند تا سال 1407 رقم واردات را به بیش از 16 میلیارد دلار در سال افزایش دهد.
در چنین شرایطی، راهکارهایی برای کاهش مصرف بنزین اعم از واردات خودروبرقی یا متنوع‌سازی سبد سوخت خودرو وجود دارد. خودروهای برقی که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارها برای رسیدن به ناوگان حمل‌ونقل پایدار هستند و مزایای متعددی برای اقتصاد و محیط‌زیست دارند. این خودروها با حذف کامل مصرف بنزین و گازوئیل، به کاهش قابل‌توجه تقاضا برای سوخت‌های فسیلی و در نتیجه صرفه‌جویی ارزی کشور کمک می‌کنند.
از سوی دیگر کاهش مصرف سوخت خودرو می‌تواند یکی از مؤثرترین و کم‌هزینه‌ترین راهکارها برای کنترل مصرف در کشورمان باشد. میانگین مصرف واقعی خودروهای تولید داخل بیش از 12 لیتر در هر 100 کیلومتر است، این میزان در برخی از خودروهای صفر داخلی حتی به رقم 18 لیتر در پیمایش شهری نیز می‌رسد!
این تنها خودروهای نو و کم کارکرد ما هستند، در برخی از خودروهای قدیمی‌تر و با کارکرد بیشتر، مصرف حتی به بالای 20 لیتر در هر 100 کیلومتر پیمایش نیز می‌رسد که این ارقام با میانگین مصرف خودروهای خارجی فاصله شدیدی دارد.
در حالی که خودروهای اقتصادی امروز جهان با فناوری‌های جدید، مصرفی بین 4 تا 5 لیتر یا حتی کمتر دارند! این تفاوت حداقل 8 لیتری، در مقیاس ملی، معادل اتلاف میلیون‌ها لیتر بنزین در هر سال است.
اگر هر خودروی ایرانی سالانه 10 هزار کیلومتر طی مسیر کند، کاهش تنها یک لیتر در مصرف سوخت در هر 100 کیلومتر به معنای صرفه‌جویی 100 لیتر بنزین در سال برای هر خودرو است و با احتساب اختلاف 8 لیتری مصرف خودروهای داخلی با خارجی، عملا در هر خودرو منجر به صرفه‌جویی 800 لیتر بنزین در هر سال می‌شود!
حال اگر تعداد کل خودروهای سواری فعال در کشورمان را حدود 20 میلیون خودرو درنظر بگیریم، همین اقدام ساده یعنی جابه‌جایی خودروهای پرمصرف داخلی با انواع خودروهای سواری کم‌مصرف مرسوم در دنیا، باعث صرفه‌جویی سالیانه 16 میلیارد لیتر بنزین خواهد شد یعنی روزانه معادل صرفه‌جویی 44 میلیون لیتر بنزین!!
"فناوری هیبرید" نقطه نجاتی که رانت خودرویی مانع توسع آن در کشورمان شده!
در حالی که بازار جهانی به سرعت به سمت خودروهای برقی حرکت کرده، صنعت خودروسازی ایران تازه با حرکتی لاکپشتی در آستانه تجربه نخستین تولید خودروهای هیبریدی قرار دارد!
بر اساس اعلام ایران‌خودرو، نسخه‌ی هیبریدی تارا که به‌زودی عرضه خواهد شد، مصرف سوختی حدود 4.8 لیتر در هر 100 کیلومتر دارد.
این رقم در مقایسه با میانگین مصرف 12 لیتر خودروهای فعلی، کاهش 7 لیتر را نشان می‌دهد؛ یعنی هر خودروی هیبرید می‌تواند سالانه حدود 770 لیتر بنزین کمتری مصرف کند. اگر این فناوری در تیراژ بالا به تولید برسد، میزان صرفه‌جویی ملی به میلیاردها لیتر در سال خواهد رسید!
اما با وجود آنکه ناترازی بنزین در کشور روزانه به حدود 10 تا 14 میلیون لیتر رسیده و تولید سوخت داخلی، پاسخگوی رشد مصرف کشور نیست، تولید خودروهای هیبریدی در کنار خودروهای برقی می‌تواند تأثیر چشمگیری بر ناترازی بنزین داشته باشد و این ناترازی فعلی را به صفر برساند.
اما هنوز خیلی از افراد نمی‌دانند خودروهای هیبریدی دقیقاً چگونه کار می‌کنند؟
یک خودروی هیبرید از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
موتور احتراق داخلی، موتور الکتریکی، و باتری با ولتاژ بالا؛ موتور بنزینی در سرعت‌های بالا یا هنگام نیاز به توان زیاد فعال می‌شود، در حالی که موتور الکتریکی در سرعت‌های پایین یا آغاز حرکت وارد مدار شده و مصرف سوخت را کاهش می‌دهد.
انرژی موتور برقی از باتری تأمین می‌شود که معمولاً از نوع لیتیوم-یون یا نیکل متال هیدرید (NiMH) است. این باتری در خودروهای هیبرید معمولی به برق شهری متصل نمی‌شود، بلکه از دو مسیر شارژ می‌شود: نخست از طریق بازیابی انرژی ترمز (Regenerative Braking) که انرژی جنبشی خودرو را به برق تبدیل می‌کند، و دوم از طریق موتور بنزینی که در برخی مواقع مانند ژنراتور عمل کرده و باتری را شارژ می‌کند. در مدل‌های پیشرفته‌تر موسوم به Plug-in Hybrid (PHEV)، امکان شارژ باتری از طریق برق شهری نیز وجود دارد.
در سرعت‌های پایین، خودرو تنها با نیروی الکتریکی حرکت می‌کند؛ در سرعت‌های متوسط، موتور بنزینی وارد مدار می‌شود و در شرایط شتاب‌گیری، هر دو موتور هم‌زمان فعالیت می‌کنند تا توان بیشتری در اختیار راننده قرار گیرد.
صنعت خودروسازی ایران در آستانه انتخابی سرنوشت‌ساز قرار دارد؛ ادامه مسیر فعلی به معنای وابستگی بیشتر به واردات بنزین و هدررفت منابع ارزی است اما حرکت به سمت فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های هیبریدی می‌تواند کشور را از بحران انرژی نجات دهد.
کاهش مصرف تنها یک لیتر بنزین در هر 100 کیلومتر، شاید در ظاهر رقم کوچکی به نظر برسد، اما در ابعاد ملی، میلیاردها لیتر صرفه‌جویی و میلیاردها دلار حفظ منابع ارزی را در پی خواهد داشت.
انتهای پیام/