باشگاه خبرنگاران پویا؛ پس از کاهش اختیارات دونالد ترامپ در رابطه با اعمال تعرفه‌های واردات، دادگاه تجدید نظر فدرال آمریکا حکمی که باعث محدود شدن اختیارات رئیس‌جمهور می‌شد را لغو کرد و این مسئله در آمریکا به یک دعوای قضایی تبدیل شد.
روز پنج‌شنبه، یک دادگاه تجدیدنظر فدرال ایالات متحده به‌طور موقت با حفظ بسیاری از تعرفه‌های گسترده دونالد ترامپ بر چین و سایر شرکای تجاری آمریکا موافقت کرد. این تصمیم اجرای حکمی از دادگاهی دیگر را متوقف کرد که کاخ سفید را ملزم به توقف اعمال تعرفه‌هایی می‌کرد که غیرقانونی تشخیص داده شده بودند.
این دستور جدید از سوی دادگاه تجدیدنظر فدرال آمریکا به صورت اداری صادر شده است و به قضات این دادگاه فرصت می‌دهد تا درخواست دولت برای تأخیر بیشتر را بررسی کنند؛ در حالی که ترامپ به دنبال صدور حکمی است که یکی از ابزارهای قدرتمند خود در جنگ تجاری جهانی را حفظ کند.
ترامپ از زمان آغاز ریاست‌جمهوری به قانونی با عنوان اختیارات اضطراری فدرال استناد کرده و آن را ابزاری سیاسی برای اعمال یا تهدید به اعمال تعرفه‌های سنگین قرار داده تا دیگر کشورها را به دادن امتیازهای تجاری وادار کند.
اما روز چهارشنبه، دادگاه بین‌المللی تجارت آمریکا ضربه‌ای اولیه به این استراتژی را وارد کرد. هیئتی متشکل از قضات دو حزب که یکی از آن‌ها توسط خود ترامپ منصوب شده بود، اعلام کردند این قانون به رئیس‌جمهور ختیارات نامحدود برای اعمال تعرفه بر تقریباً تمام کشورها نمی‌دهد. به همین دلیل تعرفه‌های ترامپ غیرقانونی اعلام شده و دادگاه دستور توقف اجرای آن‌ها ظرف 10 روز آینده را صادر کرد.
دولت بلافاصله از این دادگاه خواست اجرای حکم را متوقف کند و هم‌زمان درخواست تجدیدنظر خود را به دادگاه تجدیدنظر فدرال ارائه داد و خواستار صدور دستور اضطراری شد.
در دادخواستی که پنج‌شنبه ارائه شد، وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرد که حکم جدید دارای اشتباهات حقوقی فراوان است. دولت نیز در مقابل هشدار داد که این تصمیم تلاش‌های ترامپ برای حذف کسری تجاری فزاینده و بازتنظیم اقتصاد جهانی بر پایه‌ای برابر را تضعیف می‌کند.
دادگاه تجدیدنظر در نهایت مداخله کرد اگرچه هنوز درباره درخواست دولت یا مشروعیت تعرفه‌های ترامپ حکمی صادر نکرده. اما به‌طور موقت جلوی الزام به توقف اعمال این تعرفه‌ها را گرفت.
این بدان معناست که ترامپ، دست‌کم فعلاً می‌تواند بسیاری از تعرفه‌هایی را که بر چین، کانادا و مکزیک اعمال کرده حفظ کند و تهدید به اعمال تعرفه‌های متقابل را نیز همچنان نگه دارد. تعرفه وارداتی که او بر اکثر کشورها اعمال کرد و در اوایل آوریل به حالت تعلیق درآورد. با این حال این حکم آخرین مرحله از این پرونده حقوقی نیست و انتظار می‌رود که در نهایت به دیوان عالی آمریکا کشیده شود.
واکنش خانم سخنگو و سایرین
کارولاین لویت، سخنگوی کاخ سفید در واکنش به این دعوای حقوقی گفت: دیوان عالی باید به خاطر قانون اساسی و کشورمان به این ماجرا پایان دهد. او در نشست خبری روز پنج‌شنبه، قضات را به سوءاستفاده بی‌شرمانه از قدرت قضایی متهم کرد و عنوان کرد این یک افراط گرایی قضایی است.
خانم سخنگو در ادامه افزود:« ما با روندی نگران‌کننده و خطرناک روبه‌رو هستیم که در آن قضات غیرمنتخب خود را وارد فرایند تصمیم‌گیری‌های ریاست‌جمهوری می‌کنند. آمریکا نمی‌تواند به درستی کار کند اگر رئیس‌جمهور یا هر رئیس‌جمهور دیگری مذاکرات حساس دیپلماتیک یا تجاری‌اش با دخالت قضات فعال سیاسی مختل شود.»
او در پایان تاکید کرد:« در نهایت دیوان عالی باید برای حفظ قانون اساسی آمریکا به این موضوع پایان دهد.»
در همین روز قاضی فدرال رودولف کونترراس در پرونده‌ای جداگانه موقتاً اجرای بسیاری از تعرفه‌های ترامپ را متوقف کرد. در این پرونده، یک شرکت تولید اسباب‌بازی آموزشی در ایالت ایلینوی استدلال کرد که اقدامات ترامپ به آن‌ها آسیب زده است. این قاضی اعلام کرد که قانون اختیارات اقتصادی؛ قانونی برای وضع تعرفه نیست، اما کونتراس اجرای دستور اولیه خود را به مدت 14 روز به تأخیر انداخت. دولت ترامپ نیز بلافاصله اعلام کرد که به این حکم اعتراض خواهد کرد.
مجموع این احکام باعث نگرانی محسوس در درون دولت شده، به‌ویژه آنکه برخی از مشاوران ارشد ترامپ به قضات هشدار داده بودند که احکام منفی می‌توانند مذاکرات تجاری را مختل کنند. مقامات کاخ سفید گفته بودند که قصد دارند ظرف 90 روز، 90 توافق تجاری امضا کنند. با ضرب‌الاجل زمانی در اواسط جولای اما دولت هنوز فاصله زیادی با این هدف دارد.
هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی در بیانیه‌ای که به دادگاه تجارت ارائه داده بود، گفت: «اگر این دادگاه اختیارات رئیس‌جمهور را محدود کند، طرف‌های خارجی انگیزه کمتری برای دستیابی به توافق خواهند داشت که این اتفاق منجر به بازگشت به وضعیتی می‌شود که وضعیت اضطراری ملی را رقم زد.»
صبح پنج‌شنبه کوین هَستِت، رئیس شورای ملی اقتصاد کاخ سفید تأثیر این حکم دادگاه را کم‌اهمیت جلوه داد و گفت که این فقط چند مانع کوچک است. او اضافه کرد که رئیس‌جمهور ابزارهای قانونی دیگری برای اعمال تعرفه‌ها دارد ولی فعلاً برنامه‌ای برای استفاده از آن‌ها نیست.
او گفت: «این مسئله مطلقاً تأثیری بر مذاکرات نخواهد داشت. چون در نهایت همه می‌دانند که ترامپ کاملاً جدی است و دیده‌اند که او همیشه پیروز است.»
با این حال، این شکست اولیه در دادگاه، آینده جنگ تجاری جهانی ترامپ را در ابهام فرو برده است.
بالاخره چه خواهد شد
در سراسر جهان، رهبران کشورها سعی دارند این حکم را تحلیل کرده و بفهمند که چه تأثیری بر مذاکرات‌شان با آمریکا خواهد داشت. بیش از 12 کشور در حال مذاکره فعال با دولت آمریکا هستند که از آن‌ها می‌خواهد در ازای کاهش تعرفه‌ها مالیات‌ها و محدودیت‌های وارداتی بر کالاهای آمریکایی را کم کنند.
هفته گذشته ترامپ در تنش با اتحادیه اروپا، تهدید کرد که اگر توافقی صورت نگیرد، 50٪ تعرفه بر صادرات اتحادیه اروپا به آمریکا اعمال خواهد کرد. مقامات این اتحادیه در روزهای اخیر در واشنگتن بوده‌اند تا برای رسیدن به توافق با ترامپ تلاش کنند.
ویلیام رینش، مشاور ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی گفت: «در کوتاه‌مدت، این حکم به‌شدت روند مذاکرات را مختل می‌کند.»
با این حال رینش گفت که فرایند تجدیدنظر باعث سردرگمی زیادی خواهد شد. به گفته او دولت احتمالاً وانمود خواهد کرد که مذاکرات همچنان ادامه دارد و کشورهای حاضر در واشنگتن نیز فعلاً گفت‌وگوها را ادامه خواهند داد.
در بازارهای مالی، سرمایه‌گذاران در ابتدا به این خبر واکنش مثبت نشان دادند و بازارها رشد کرد، ولی سپس در میان نوسانات ناشی از اقدامات تند تعرفه‌ای رئیس‌جمهور دوباره کاهش یافت. بازیابی بازار در بعدازظهر باعث شد شاخص S&P 500 در پایان روز 0.4 درصد رشد کند.
هیچ‌یک از پرونده‌هایی که تاکنون علیه رئیس‌جمهور امریکا رأی داده داده است شامل دیگر تعرفه‌های ترامپ نمی‌شوند که تحت اختیارات قانونی جداگانه‌ای صادر شده‌اند؛ از جمله تعرفه‌های مربوط به فولاد، آلومینیوم و خودرو، و همچنین تهدیدهای تعرفه‌ای بر دارو، نیمه‌رساناها و سایر محصولات حیاتی.
پایان پیام/