باشگاه خبرنگاران پویا؛ با وجود سروصداهای بسیار پیرامون سفر دونالد ترامپ به ریاض و ارقام خیره‌کننده قراردادها، تحقق بسیاری از این اهداف در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
سفر پرسروصدای دونالد ترامپ به عربستان سعودی با امضای مجموعه‌ای از توافق‌ها و تفاهم‌نامه‌ها همراه شد که رسانه‌ها و مقامات رسمی آن را تاریخی توصیف کرده‌اند.
براساس گزارش کاخ سفید، ارزش کل این توافق‌ها به 600 میلیارد دلار می‌رسد و جزئیاتی از آن منتشر شده است؛ با این حال، به نظر می‌رسد واقعیت این توافق‌ها بسیار کمتر از این رقم باشد.
نیویورک تایمز با استناد به جزئیات اعلام‌شده، ارزش کل پروژه‌ها را حدود 283 میلیارد دلار تخمین زده است، هرچند کاخ سفید از ادامه مذاکرات برای تفاهم‌های جدید خبر داده و ارزش آنها را بیش از 300 میلیارد دلار اعلام کرده است.
ابعاد اعلام‌شده توافق
در حوزه فناوری و هوش مصنوعی، شرکت سعودی DataVolt متعهد شده است 20 میلیارد دلار در زیرساخت‌های انرژی و مراکز داده در آمریکا سرمایه‌گذاری کند.
این شرکت که در سال 2023 به عنوان زیرمجموعه‌ای از صندوق سرمایه‌گذاری ویژن تأسیس شد، یکی از بازیگران کلیدی در برنامه‌های توسعه‌ای عربستان مطابق با چشم‌انداز 2030 است.
چشم‌انداز 2030 عربستان سعودی یک برنامه کلان اصلاحات اقتصادی و اجتماعی است که در سال 2016 توسط محمد بن سلمان، معرفی شد.
هدف اعلامی این سند،کاهش وابستگی این کشور به درآمدهای نفتی و تبدیل عربستان به یک اقتصاد متنوع و پایدار تا سال 2030 است.
در ادامه توافقات میان آمریکا و عربستان، سرمایه‌گذاری‌های مشترکی به ارزش 80 میلیارد دلار با شرکت‌های بزرگی مانند گوگل، اوراکل، Salesforce، AMD و اوبر برای اجرای پروژه‌های فناورانه در نظر گرفته شده است.
شرکت‌های آمریکایی توانستند صادرات خدمات فنی و مهندسی به ارزش 2 میلیارد دلار در پروژه‌هایی مانند فرودگاه بین‌المللی ملک سلمان، شهر قادیه و بخش‌هایی از پروژه عظیم نئوم را در این توافق جای دهند.
علاوه بر این، جنرال الکتریک در زمینه توربین‌های گازی و سیستم‌های انرژی، توافقی 14.2 میلیارد دلاری امضا کرده است؛ بوئینگ نیز قرارداد فروش هواپیماهای 737 و 738 به ارزش 4.8 میلیارد دلار را در این بسته گنجانده است.
در بخش بهداشت نیز اشاره شده که شرکت سرم‌سازی شامخ قصد دارد با سرمایه‌گذاری 5.8 میلیارد دلاری، یک کارخانه بزرگ تولید سرم در میشیگان احداث کند.
در نهایت، تشکیل سه صندوق تخصصی سرمایه‌گذاری اعلام شده است:
- یک صندوق 5 میلیارد دلاری در حوزه انرژی
- یک صندوق 5 میلیارد دلاری در حوزه دفاع و هوانوردی
- یک صندوق 4 میلیارد دلاری در بخش ورزشی
با این حال، کلیدی‌ترین بخش این بسته اقتصادی، توافق‌های دفاعی است که ارزش آنها در مجموع به 142 میلیارد دلار می‌رسد و از آن به عنوان بزرگترین قرارداد دفاعی تاریخ یاد شده است.
این توافق شامل مواردی مانند دفاع هوایی و موشکی، قابلیت‌های فضایی، امنیت دریایی و ساحلی، و نوسازی ارتش عربستان می‌شود.
حداقل 12 شرکت دفاعی آمریکایی از این قراردادها سود خواهند برد که از جمله آنها می‌توان به لاکهید مارتین، نورثروپ گرامن و بوئینگ اشاره کرد.
واقعیت‌های پشت پرده
هرچند ابعاد این توافق گسترده به نظر می‌رسد و ارقام اعلام‌شده می‌تواند برای تبلیغات سیاسی ترامپ مفید باشد، اما باید در نظر داشت که تحقق کامل این سرمایه‌گذاری‌ها دور از ذهن است.
مقام‌های عربستان با راه‌اندازی یک کمپین قدرتمند روابط عمومی، تلاش کردند این نشست را به یک موفقیت نمایشی برای ترامپ تبدیل کنند. با این حال، دولت ریاض اعلام کرده است که هدف اصلی این کشور، تنوع‌بخشی به اقتصاد و گسترش همکاری با شرکت‌های پیشروی آمریکایی است، نه این‌که صرفاً سرمایه را به پروژه‌های خارجی تزریق کند.
تجربه گذشته نشان داده که چنین توافق‌هایی معمولاً به طور کامل عملی نمی‌شوند؛ به عنوان مثال، قرارداد 110 میلیارد دلاری دفاعی بین دو کشور در دوره قبل، تنها به 15 میلیارد دلار مبادله رسمی در یک سال منجر شد که بخشی از آن نیز مربوط به خریدهای تأییدشده در دوران اوباما بود.
همچنین تجربه حوادثی مانند حمله موشکی مقاومت یمن به آرامکو در سال 2019 و ضعف پدافندهای پاتریوت در رهگیری موشک‌ها در کنار ناتوانی آمریکا در حمایت از عربستان در برابر ایران و مقاومت، مؤثر بودن قراردادهای دفاعی را نیز مورد چالش قرار می‌دهد.
در نهایت توافق 600 میلیارد دلاری اعلام‌شده اگرچه از نظر عددی چشمگیر است، اما احتمالاً در عمل به رقمی بسیار کمتر کاهش خواهد یافت.
انتهای پیام/