باشگاه خبرنگاران پویا؛ حضور استانکو فقید روی نیمکت تیم ملی در زمان مدیریت امیر عابدینی در فدراسیون فوتبال بابی شد برای حضور بیش از پیش مربیان کروات در فوتبال ایران که به تناوب و در زمانهای مختلف در سطح ملی و باشگاهی عهده‌دار نیمکت تیم‌های ایرانی شدند.
فوتبال یوگسلاوی پیش از تجزیه این کشور، به برزیل اروپا شهرت داشت. تیم ملی و باشگاه‌های آن در دهه‌های 70 و 80 میلادی از قدرت‌های فوتبال اروپا محسوب می‌شدند. آخرین حضور تیم ملی یوگسلاوی در جام جهانی 1990 بود؛ جایی که این تیم با درخشش مقابل تیم‌هایی چون آرژانتین مارادونا، در خاطر فوتبال‌دوستان ماندگار شد.
پس از فروپاشی یوگسلاوی، بازیکنان و مربیان این منطقه در کشورهای تازه‌تأسیس بوسنی، صربستان و کرواسی تقسیم شدند. در این میان، مربیان کروات سهم بزرگی از صادرات فوتبالی به آسیا، به‌ویژه ایران، داشتند.
نسل اول مربیان کروات در ایران
استانکو پوکله‌پوویچ
حضور مربیان کروات از زمان ریاست امیر عابدینی بر فدراسیون فوتبال آغاز شد. استانکو نخستین مربی کرواتی بود که در اوایل دهه 70 وارد فوتبال ایران شد. او در تیم ملی توفیق چندانی نداشت، اما با پرسپولیس نتایج درخشانی کسب کرد و سبک بازی تیم را متحول ساخت. استانکو بعدها برای دوره‌های کوتاهی در داماش گیلان و سپاهان نیز حضور داشت.
ایوان مت‌کوویچ
لیگ هفتم آزادگان در سال‌های 76-77 یکی از عجیب‌ترین فصل‌های فوتبال ایران بود. مت‌کوویچ هدایت پرسپولیس را بر عهده داشت، اما به‌دلیل تداخل شدید با برنامه‌های تیم ملی و حضور پرتعداد ملی‌پوشان در پرسپولیس، این تیم مجبور شد از ادامه لیگ کناره‌گیری کند.
تومیسلاو ایویچ
ایویچ، یکی از باتجربه‌ترین مربیان کروات، تنها چند هفته پیش از جام جهانی 1998 از هدایت تیم ملی ایران برکنار شد. بسیاری معتقدند که موفقیت‌های آن تیم با هدایت جلال طالبی، نتیجه کارهای پایه‌ای ایویچ بود.
مربیان شاخص و موفق
میروسلاو بلاژویچ (چیرو)
پس از رساندن کرواسی به مقام سوم جهان در 1998، بلاژویچ به ایران آمد. تیم ملی تحت هدایت او پرستاره و قدرتمند بود اما شکست مقابل بحرین و ایرلند، مانع از صعود به جام جهانی 2002 شد. بلاژویچ بعدها هدایت مس کرمان را نیز بر عهده گرفت، ولی عملکردش در سطح باشگاهی نیز موفق نبود.
برانکو ایوانکوویچ
برانکو از تیم امید شروع کرد، در بازی‌های آسیایی 2002 قهرمان شد و سپس به تیم ملی بزرگسالان رسید. با او، ایران به جام جهانی 2006 صعود کرد. دوران دوم او در پرسپولیس به یکی از موفق‌ترین دوره‌های باشگاهی فوتبال ایران تبدیل شد؛ با 3 قهرمانی لیگ، 1 جام حذفی، 2 سوپرجام و صعود به فینال آسیا.
ملادن فرانچیچ
او در فصل 83-84 با فولاد خوزستان قهرمان لیگ برتر شد و نخستین مربی خارجی بود که این موفقیت را کسب کرد. با وجود این افتخار، دیگر به ایران بازنگشت.
دراگان اسکوچیچ
در ابتدا مربی تیم‌هایی چون فولاد، خونه‌به‌خونه و نفت آبادان بود. در بحرانی‌ترین شرایط، سرمربی تیم ملی ایران شد و این تیم را به جام جهانی 2022 رساند. او در سال 1403 با تراکتور تبریز قهرمان لیگ برتر شد و اولین جام لیگ را برای این باشگاه به ارمغان آورد.
وینکو بگوویچ
مربی باسابقه‌ای که در تیم‌های زیادی چون فولاد، پرسپولیس، پاس همدان و گل‌گهر فعالیت داشت. هرچند تجربه زیادی در ایران کسب کرد، اما نتوانست جامی را به‌دست آورد. مربی که نزدیک به دو دهه در فوتبال ما بود و در فولاد توانست چهره‌ها جدیدی را در سطح ملی مطرح نماید.
لوکا بوناچیچ
مربی که از فولاد آغاز کرد و سپس در تیم‌هایی مانند سپاهان، ذوب‌آهن، مس کرمان و گسترش فولاد کار کرد. تنها موفقیت برجسته‌اش صعود با مس کرمان به دور دوم لیگ قهرمانان آسیا بود.
زلاتکو کرانچار
ابتدا در پرسپولیس حضور یافت که ناکام بودو علی دایی جای او را در این تیم گرفت، اما با سپاهان به قهرمانی در لیگ و جام حذفی رسید. در تیم ملی امید نیز دوره‌ای کوتاه‌مدت و کم‌اثر داشت.
ایگور استیماچ
گزینه اولیه استقلال بود اما به سپاهان پیوست. دوران حضورش کوتاه و با نتایج ضعیف همراه بود و البته بسیار پر سر و صدا بود.
مربیان دیگر و «وییچ»ها
اسامی دیگری نظیر زلاتکو، میاچ، نیکولیچ و بوژوویچ نیز در فوتبال ایران فعالیت داشتند. بسیاری از آن‌ها در قامت دستیار یا مربی موقت آمدند و رفتند. برخی مانند بوژوویچ، نتایج ضعیفی گرفتند و حتی با حواشی خاصی کنار گذاشته شدند.
مربیان کروات با پسوند «ویچ» در بیش از سه دهه اخیر نقش مهمی در فوتبال ایران ایفا کرده‌اند؛ از تغییر سبک بازی در دهه 70 تا موفقیت‌های بزرگ در دهه 90. اگرچه همه آن‌ها موفق نبودند، اما نام‌هایی چون برانکو، اسکوچیچ و بلاژویچ برای همیشه در تاریخ فوتبال ایران ماندگار شدند.
پایان پیام/