باشگاه خبرنگاران پویا؛ یکی از اندیشکدههای مشهور حوزه تصمیمسازی سیاست خارجی ایالات متحده در گزارشی با انتقاد از سیاستهای بایدن در قبال ونزوئلا به نقد معافیتهای نفتی آمریکا به ونزوئلا پرداخته و خواستار ازسرگیری فشار بر دولت مادورو در دوران ترامپ شده است.
مرکز مطالعات بینالمللی و استراتژیک (CSIS) که از اندیشکدههای مؤثر در حوزه طراحی و پیشنهاد سیاست خارجی آمریکا است در گزارشی به ارزیابی و نقد سیاستهای بایدن برای اعطای معافیت نفتی به ونزوئلا پرداخته و خواستار تغییر این سیاستها جهت حفظ فشار بر دولت این کشور شده است.
ترامپ در دور اول ریاستجمهوری خود بهبهانههای حقوقبشری و تلاش برای دوری ونزوئلا از محور مخالفان آمریکا، از گزینه فشار بر دولت نیکلاس مادورو استفاده کرد و حتی از خوان گوایدو، رهبر مخالفان دولت حمایت کرد و او را پس از انتخابات 2018 با وجود بازنده بودن، بهعنوان رئیسجمهور ونزوئلا بهرسمیت شناخت.
ترامپ امسال نیز در جریان رقابتهای انتخاباتی بارها از سیاستهای بایدن در قبال اعطای معافیتهای نفتی و لغو تحریمهای ونزوئلا انتقاد کرد و حتی مادورو را "دیکتاتور" خواند.
بهگزارش این مرکز، بهدنبال اختلاف در نتایج انتخابات ژوئیه 2024، بسیاری از ونزوئلاییها، از جمله سران اصلی اپوزیسیون از عدم تمایل دولت بایدن به اتخاذ یک اقدام جدی مالی علیه نظام مادورو خسته شدهاند و انتظارات از دولت ترامپ برای سرنگونی مادورو بسیار زیاد است.
بهزعم این گزارش؛
دولت بایدن تحریمها علیه مادورو را بهازای آشتی دموکراتیک و وعده انتخابات منصفانهتر و آزادتر تعلیق کرده بود؛ اما تقریباً بلافاصله پس از این، نظام مادورو این توافقها را نقض کرد و به وعده بلندمدت خود در مسائل حقوقبشری و گشایش دموکراتیک عمل نکرد.
پس از لغو تحریمهای ونزوئلا، دولت بایدن شروع به اعطای مجوز فروش نفت از کانال رسمی به این کشور نمود؛ دولت بایدن چند دلیل اصلی برای توجیه استفاده از مجوز نفتی برای نظام مادورو داشت:
امکان افزایش شفافیت در صنعت نفت ونزوئلا پس از صدور مجوز نفتی
صنعت نفت ونزوئلا بهدلیل تحریم و فساد فراگیر، دچار یک اقتصاد غیررسمی تحریمی و تخفیفهای زیاد در صادرات نفتی در بازار سیاه به انحراف کشیده شده بود.
دولت بایدن استدلال میکرد که مجوزهای نفتی شفافیت را برگردانده است؛ زیرا شرکتهای نفتی سنتی (همچون شورون، اماندپی، انی و رپسول) جای شرکتهای غیرسنتی را گرفتند.
در همین حال، صادرات از طریق کانالهای رسمی رایج و بدون تخفیف بازار سیاه انجام شد؛ با وجود این، این مسئله شامل نحوه فعالیت این شرکتهای نفتی نمیشود چرا که این شرکتها قراردادهای خود با دولت ونزوئلا را ذیل قانون ضدانسداد (2020 Anti blockade Act) امضا کردهاند که مانع نظارت و شفافیت میشود و محرمانگی را افزایش میدهد، هیچیک از طرفین مفاد توافق و نحوه توزیع درآمدهای آن را آشکار نکردهاند.
کمک مجوزهای نفتی به امنیت انرژی جهانی
دولت بایدن همچنین استدلال میکرد که بهدنبال تهاجم روسیه به اوکراین، ونزوئلا به نقش خود بهعنوان شریک راهبردی آمریکا در حوزه انرژی ادامه میدهد.
پالایشگاههای آمریکا اکنون به عرضه قابلاتکای نفت از سمت ونزوئلا دسترسی دارند با وجود این، عرضه نفت ونزوئلا ناپایدار است؛ زیرا مادورو هنوز با ریشههای فروپاشی صنعت نفت از جمله نهادهای مصادرهکننده اموال خصوصی و همچنین انحصار شرکت دولتی نفت و گاز طبیعی ونزوئلا (PDVSA) برخورد نکرده است.
ونزوئلا برای رساندن تولید نفت به دوران اوج خود در 1998، یعنی زمانی که چاوز به قدرت رسید، نیازمند اصلاحات نهادی گسترده و ثبات سیاسی است که مادورو هیچ کدام از آنها را انجام نخواهد داد.

کاهش مهاجرت ونزوئلاییها با کاهش فشار تحریم
سیل پناهندگان و مهاجرین از ونزوئلا یکی از بزرگترین بحرانهای جهان است که تا دسامبر 2024، تقریباً به 7.8 میلیون رسید؛ این رقم حتی از دو کشور سوریه و اوکراین که درگیر منازعه داخلی و جنگ هستند بیشتر است.
با اینحال، ریشههای این مسئله تغییری نکرده است، دولت بایدن کاهش تحریمها را ابزاری برای بهبود محرکهای اقتصادی مهاجرت از ونزوئلا میدانست؛ اما تعداد مهاجرین در زمانی که بایدن در قدرت بود به افزایش خود ادامه داد و عددی نزدیک به یک میلیون مهاجر با ملّیت ونزوئلایی گزارش شده است.
فاصلهگذاری با محور مخالفان
برخی تحلیلگران نگرانی خود را از کنسرت قدرتها (چین، روسیه و ایران) ابراز میکنند که حامی مادورو هستند و بقایش را برای منافع ملیشان حیاتی میدانند.
طبق این تحلیلها، سیاستهای ایالات متحده این بلوک از کشورها را با تشویق به اتخاذ راهبردهای ضدتحریمی مشترک به یکدیگر نزدیکتر کرده است؛ با این حال، مادورو مدتهاست که به محور مخالفان آمریکا نزدیک شده و خود او سالهاست که در شبکه رهبران مخالفان قرار دارد.
بهدنبال تعلیق تحریمها توسط بایدن، ونزوئلا توانست در عمل نفت بیشتری به جهان صادر کند؛ اما علیرغم زمین بازی گستردهای که ونزوئلا در اختیار داشت، چین همچنان مقصد اصلی نفت ونزوئلا در 2024 بود.
بازگشت به کارزار فشار
این گزارش با بیان این نکته که استدلالها بهنفع حفظ مجوزهای نفتی مستحکم نیستند و ازآنجا که شرایط روی زمین در ونزوئلا بهشدت از ژوئیه 2024 تغییر کرده است، خواستار تغییر سیاستهای تحریمی آمریکا شده است.
نگارنده اعتقاد دارد که تحریمها باید بهعنوان اهرم فشاری علیه دولت مادورو ادامه یابند، و با توجه به استمرار مهاجرت ونزوئلاییها در دوران مادورو به آمریکا و سیاستهای ضدمهاجرتی ترامپ، افزایش فشار بر مادورو را بهمنظور توقف این روند تجویز کرده است.
پایان پیام/+