باشگاه خبرنگاران پویا: جریان تکفیری که با حمایت‌های محور غربی ـ ترکی مجدداً بازسازی شده است، پس از 2016 دوباره به‌دنبال شهر حلب است اما، اهمیت راهبردی این شهر چیست؟
آغاز عملیات جدید تروریست‌های تکفیری در روزهای اخیر با عنوان "ردع العدوان" و پیشروی سریع آنها به‌سمت شهر حلب موجب افزایش نگرانی‌ها در منطقه پیرامون قدرت گرفتن مجدد تکفیری‌ها شده است.
هدف اصلی حملات، شهر حلب است که بنا به گزارشات تاکنون بخش‌هایی از این شهر به دست نیروهای تکفیری افتاده است.
پیشروی سریع و برق‌آسای نیروهای تکفیری یکی از موردتوجه‌ترین نکات عملیات اخیر آنها بود.
در ساعات اولیه آغاز عملیات، تروریست‌ها موفق به تسلط بر مواضع و ارتفاعات مهمی در غرب حلب ازجمله شیخ عقیل، عنجاره و پایگاه استراتژیک فوج46 شدند.
این شهر پیشتر یک سلسله جنگ ویرانگر را از سال 2011 تا 2016 گذراند که آن را به "استالینگراد سوریه" مشهور کرد.
در سال 2016 سرانجام با تلاش‌های رزمندگان مقاومت به‌فرماندهی شهید سلیمانی و پشتیبانی هوایی روسیه، این شهر آزاد شد و تروریست‌ها به‌سمت شرق (استان ادلب) رانده شدند.
اهمیت حلب
حلب در شمال غربی سوریه و در نزدیکی مرز با ترکیه قرار دارد. این شهر در امتداد مسیر‌های تجاری قدیمی بین سوریه و ترکیه و همچنین مسیر‌های ارتباطی مهم بین سوریه و عراق و دیگر مناطق غربی آسیا قرار دارد.
حلب در دشت‌های حاصلخیز شمال سوریه قرار گرفته است و به‌دلیل نزدیکی به منابع آب و خاک حاصلخیز، یکی از مناطق کلیدی برای کشاورزی و تجارت در این کشور به‌شمار می‌آید.
فاصله بین حلب تا دمشق، 350 کیلومتر است.
از نظر جغرافیایی، با توجه به قرار گرفتن پایتخت در جنوب، حلب پایگاه اصلی حکومت در شمال سوریه است که از سمت شرق باید مراقب تحرکات قسد (نیروهای دموکراتیک سوریه) باشد و از سمت شرق، درگیر گروه‌های تکفیری که در ادلب پایگاه دارند.
استان حلب با ترکیه هم‌مرز است و این برای حکومت مرکزی بسیار اهمیت دارد که کنترل مرزی خود را با کشوری که با آن در تقابل است، در اختیار خود داشته باشد، بنابراین نگاه حلب در شمال نیز به ترکیه است،
همچنین این منطقه به‌خاطر قرار گرفتن پایگاه‌های نظامی مهم سوریه در شمال از جمله پایگاه هلی‌بُرد تَفِتناز متعلق به نیروی هوایی سوریه، پایگاه‌های هوایی الجَراح و نیرب، مجتمع آموزش پلیس سوریه در حومه غربی حلب (منطقه خان‌العسل )، آکادمی مهندسی نظامی در حوالی شرقی شهر حلب و پایگاه 111 ارتش سوریه در منطقه شیخ‌سلیمان اهمیت نظامی بالایی دارد،
به‌علاوه شهر حلب به‌دلیل استقرار و فعالیت بسیاری از کارخانه‌ها (خصوصاً صنایع نساجی و پنبه) و تجارتخانه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است اگرچه این صنایع به‌دلیل جنگ و تحریم‌های اقتصادی مورد آسیب قرار گرفته است.
حلب دارای بافت قدیمی و مکان‌های باستانی متنوعی است که این شهر را در حوزه گردشگری سرآمد کرده است. قلعه و بازار حلب، شهر مرده سیرجیله و مسجد بزرگ حلب از برجسته‌ترین مکان‌های گردشگری این شهر است.
از جبهه النصره تا تحریر الشام: رؤیای دولت اسلامی
وقتی گروه جبهه النصره به‌عنوان یکی از گروه‌های معارض حکومت سوریه وارد جنگ شد، به‌عنوان شاخه القاعده سوریه در پی تشکیل یک حکومت در این کشور بود.
ظهور داعش به‌عنوان یک رقیب برای این گروه که بخش‌های شمال غربی کشور را در کنترل خود داشت و از حمایت ترکیه برخوردار بود یک ضربه سخت به این گروه بود.
«ابوبکر البغدادی» گروه جبهه النصره در سوریه را به‌عنوان بخشی از دولت اسلامی عراق معرفی کرد و اعلام کرد از این پس چیزی به‌اسم دولت اسلامی عراق وجود ندارد و دولت اسلامی عراق و شام شکل گرفته است، اما چند روز پس از بیانیه ابوبکر بغدادی، «احمد الشرع» ملقب به «ابومحمد الجولانی» سرکرده جبهه النصره اعلام کرد که جبهه النصره عضوی از القاعده به‌رهبری «ایمن الظواهری» است نه دولت اسلامی عراق.
ابوبکر بغدادی با مرتد خواندن گروه جبهه النصره، نیروهای تروریستی خود را به‌سوی سوریه روانه کرد، به این ترتیب در جولای 2013 داعش موفق شد کنترل شهر رقه را به‌دست گیرد و جبهه النصره و احرار الشام را متواری سازد.
پس از این درگیری، جبهه النصره چند دوره تجزیه و ادغام را سپری کرد.
قرار گرفتن جبهه النصره در لیست گروه‌های تروریستی آمریکا در سال 2014، هم کار حامیان خارجی برای حمایت از آن را دشوار ساخت و هم مانع از پیوستن گروه‌های تروریستی بیشتر به جبهه النصره می‌شد؛ به این ترتیب، این گروه برای پیگیری اهداف بلندمدت و نیز معرفی خود به‌عنوان یک گروه میانه‌روی معارض در بحران سوریه، نیازمند فاصله گرفتن از القاعده بود.
الجولانی مجبور شد در سال 2016 نام این گروه را به «جبهه فتح الشام» و 2017 به «هیئت تحریر الشام» تغییر دهد.
تشکیلات جدید متشکل از چندین گروه کوچک دیگر از جمله «حرکت نورالدین زنکی»، «لواء الحق»، «جیش السنه» و «جبهه انصار الدین» بود و رهبری نیز به هاشم الشیخ (شیخ ابوجابر) سپرده شد و الجولانی تنها فرماندهی شاخه نظامی گروه را به‌عهده گرفت، اما این اقدامات در راستای مشروعیت‌سازی بین‌المللی موفق نبود.
به‌مرور این ائتلاف از هم پاشید و جنبش نورالدین الزنکی در ژوئیه 2017 و جبهه انصار الدین در سال 2018 از هیئت تحریر شام جدا شدند تا الجولانی در کسوت رهبر احرار الشام این گروه را مجدداً هدایت کند.
تلاش برای بازگشت به قدرت
هیئت تحریر شام با دولت نجات سوریه که به‌عنوان اپوزیسیون کنترل استان ادلب را به‌عهده دارد بیعت کرده است.
الجولانی پس از رخوت چندسال اخیر در این جبهه به‌دنبال حضور قدرتمند گروه خود در آینده تحولات سوریه است.
اگرچه این گروه در سال‌های اخیر به‌دلیل مشی سلفی‌گرایانه خود در مناطق تحت سیطره با اعتراضات و تظاهرات‌هایی نیز روبه‌رو شده است اما در حملات اخیر خود در تلاش است که چهره‌ای معتدل و مسالمت‌آمیز را از خود به نمایش بگذارد.
بیانیه الجولانی در مورد پرهیز از آسیب به مردم و غیرنظامیان بخشی از این فعالیت‌های رسانه‌ای بوده است.
آنها در حمله اخیر خود حتی از شبه‌نظامیان اویغور و سایر گروه‌های تکفیری نظیر احرار الشام، تحریر الشام، ارتش آزاد و جیش العزة نیز بهره گرفته‌اند.
این گروه با استفاده از حمایت لجستیکی قوی ترکیه در ماه‌های اخیر، کاهش حمایت هوایی روسیه به‌دلیل تمرکز بر اوکراین، حملات مداوم سال‌های اخیر اسرائیل علیه نیروهای مستشاری ایران و پایگاه‌های مقاومت، نبود فرماندهی منسجم در ارتش سوریه موفق شد بزرگترین پیشروی خود را از سال 2016 رقم بزند.
با توجه به تسخیر 60 درصد شهر حلب و رسیدن به جاده دمشق ـ حلب، این گروه در صورت امکان پیشروی، از افزایش سیطره خود به‌سمت مناطق دیگر نظیر حماء و حمص در جنوب اجتناب نخواهد کرد.
پایان پیام/+