باشگاه خبرنگاران پویا: درست در روزی که تمام نگاه‌های جهان به آتش‌بس لبنان و رژیم صهیونیستی بود، خبرهایی از آغاز عملیات نیروهای تروریستی در شمال‌غرب سوریه و پیشروی به‌سمت شهر استراتژیک حلب منتشر شد که به‌گفته کارشناسان بزرگ‌ترین درگیری‌ها در حومه غربی این استان پس از سال 2016 (عملیات آزادسازی حلب) محسوب می‌شود.
صبح دیروز، چهارشنبه، گروه تروریستی «احرار الشام» به‌همراه متحدانش عملیات بزرگی را در شمال سوریه با هدف حمله به حلب آغاز کرده که تا اکنون ادامه داشته است.
اتاق عملیات مشترک گروه‌های مسلح موسوم به «الفتح المبین» در شمال غربی سوریه اعلام کرد که این عملیات نظامی با هدف ناکام گذاشتن نقشه‌های نیروهای نظام سوریه از طریق حمله پیشگیرانه و حساب‌شده به مواضع آن انجام می‌شود.
همچنین، برخی منابع مدعی هستند که شبه‌نظامیان موفق به تصرف برخی از روستاها و مواضع در غرب حلب شده‌اند، هرچند منابع میدانی نزدیک به دولت سوریه این ادعاها را تکذیب کرده‌اند.
این حملات توسط گروه‌های مخالف دولت سوریه انجام می‌شود که شامل تحریر الشام و سایر گروه‌های تروریستی مستقر در شمال سوریه مانند «صقور الشام»، «جیش الشمال»، «حزب اسلامی ترکستان»، «اجناد قفقاز»، «کتیبه الرحمان» و «جیش العزه» می‌شود.
از سوی دیگر، فرماندهی‌کل ارتش سوریه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: در راستای نقض آشکار توافق کاهش تنش، سازمان‌های تروریستی وابسته به جبهه النصره که در حومه‌های حلب و ادلب مستقر هستند حمله گسترده‌ای را در صبح روز چهارشنبه علیه روستاها و شهرک‌های امن و مراکز نظامی ما در این مناطق انجام دادند.
در این بیانیه آمده است: نیروهای مسلح ما با این حمله تروریستی که تاکنون ادامه داشته مقابله کردند و خسارت‌های سنگین و تلفات جانی و مالی گسترده‌ای را به گروه‌های تروریستی وارد کردند.
ارتش سوریه همچنین اعلام کرد: نیروهای ما با همکاری نیروهای دوست با سازمان‌های تروریستی مقابله می‌کنند تا اوضاع را به حالت عادی بازگردانند.
تحریرالشام از چندین ماه قبل تحرکات گسترده‌ای را در اطراف شهر حلب آغاز کرده بود و گزارش‌های متعددی از حضور تروریست‌ها در این منطقه در رسانه‌های محلی و منطقه‌ای منتشر شده بود که در نتیجه همین تحرکات ارتش سوریه از یک ماه قبل بخشی از یگان‌های زرهی‌اش را به شمال سوریه و حومه غربی حلب منتقل کرد.
دیده‌بان حقوق بشر سوریه نیز از کشته شدن 50 سرباز و جنگجوی سوری از تحریرالشام و گروه‌های دیگر در درگیری بین دو طرف در پی حمله گروه‌های تروریستی به مواضع نیروهای دولتی در شمال سوریه خبر داد.
علاوه بر این ارتش روسیه نیز با هماهنگی مقامات دمشق در این بازه زمانی اقدام به بمباران مقرها و استحکامات نظامی تحریرالشام در مناطق پیرامون حلب کرده بود.
رسانه‌های نزدیک به گروه تحریرالشام مدعی شدند که این حملات در پاسخ به بمباران‌های اخیر مواضع این گروه انجام می‌شود.
به گزارش العربی الجدید، دیروز نیز جنگنده‌های روسی مواضع این گروه‌ها در شمال غرب سوریه را بمباران کرد.
سرهنگ مصطفی بکور از فرماندهان گروه موسوم به "ارتش آزاد سوریه" که در ادلب حضور دارند، در گفتگو با این رسانه قطری این اقدام روس‌ها را "پیامی" از طرف روس‌ها دانست مبنی بر این که اگر این گروه‌ها حملات گسترده‌ای را انجام دهند، مسکو تماشا نمی‌کند و واکنش نشان خواهد داد.
موقعیت تحریر الشام در ادلب
این گروه در فاصله حدوداً 120کیلومتری مرز شمالی استان ادلب واقع شده که آخرین پایگاه مهم تکفیری‌ها و مخالفان دولت مرکزی است.
از سال 2015 که نیروهای دولتی کنترل این استان را از دست دادند، ادلب در اختیار چندین گروه رقیب مخالف قرار گرفته است،
در زمان حاضر، بخش اعظم ادلب در اختیار «هیئت تحریر شام»، قرار دارد.
تحریرالشام که بنیان‌های فکری آن را رهبران القاعده در سوریه تشکیل می‌دهند در ابتدا نام «جبهه النصره ـ القاعده در شام» را برگزید و با عملیات انتحاری که علیه نیروهای دولتی انجام داد، به‌سرعت توانست خود را تحمیل کند و توانست بسیاری از جناح‌های مخالف را حذف کند و نام خود را بیش از یک بار تغییر دهد.
در سال 2016، محمد الجولانی رهبر گروه تازه‌تأسیس، جدایی از "القاعده" را اعلام کرد و نام این گروه را به "جبهه فتح الشام" تغییر داد.
در اوایل سال 2017، چندین گروه مسلح انحلال و ادغام کامل خود را در یک نهاد نظامی تحت نام «هیئت تحریر الشام» به‌رهبری مهندس هاشم الشیخ معروف به «ابوجابر» اعلام کردند.
این گروه شامل 5 جناح بود: "جبهة فتح الشام" (جبهة النصرة سابق)، و "حرکة نور‌الدین الزنکی"، و"لواء الحق"، و"جبهة أنصار الدین"، و "جیش السنة"، اما نهاد جدید به‌زودی از بین رفت،
گروه‌های آن از یکدیگر جدا شدند و هیئت تحریر الشام نیز به‌رهبری الجولانی فعالیت‌های خود را جدا از سایر گروه‌ها ادامه داد،
محمد الجولانی سرکرده این گروه هم‌اکنون در ادلب حضور دارد.
نقش ترکیه در تحولات شمال سوریه
این حمله درحالی آغاز شده است که از حدود یک سال قبل دولت دمشق مذاکراتی را با آنکارا در راستای احیای روابط و دور کردن ترکیه از محور همکاری با تروریست‌ها آغاز کرده بود.
تحریر الشام مهمترین مخالف روند مذاکرات دمشق و آنکارا ـ که با میانجی‌گری روسیه دنبال می‌شد ـ بود.
به‌گزارش مرکز مطالعات جسور، ترکیه 126 پایگاه در سوریه دارد.
حضور نظامی ترکیه در سوریه که مورد انتقاد دولت مرکزی این کشور و روسیه بوده است، همواره توسط آنکارا با هدف مقابله با حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک.) و متحدانش و تأمین امنیت مرز عنوان شده است.
ترکیه مدعی است در صورت خروج نیروهایش، خلأ قدرت در این منطقه با حضور شبه‌نظامیان پ.ک.ک. پر خواهد شد.
اما حضور ترکیه از ابتدای جنگ سوریه به‌وسیله حمایت مستقیم و غیرمستقیم از برخی گروه‌های مخالف بشار اسد موجب استمرار این روند شده است.
در سال 2017، ترکیه که مخالف دولت سوریه بود، همراه با متحدان سوریه یعنی روسیه و ایران، در مذاکراتی در آستانه، پایتخت قزاقستان، به توافقی برای ایجاد مناطق کاهش تنش از جمله ادلب دست یافتند،
هدف از این توافق، کاهش شدت درگیری‌ها بود.
در سال بعد، روسیه و ترکیه برای ایجاد یک منطقه حائل غیرنظامی در استان ادلب به توافق رسیدند تا نیروهای دولتی را از شورشیان مستقر در این منطقه جدا کنند.
ترکیه در سال 2017 گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت خود را زیر عنوان «ارتش ملی سوریه» گرد هم آورد،
این گروه‌ها پیش از آن به نام ارتش آزاد سوریه شناخته می‌شدند.
ارتش ملی سوریه شامل گروه‌هایی است که مستقیماً با ارتش یا سازمان اطلاعات ترکیه در ارتباط هستند، مانند تیپ سلطان مراد، و همچنین گروه‌هایی که با اخوان المسلمین و قطر پیوند دارند.
چند روز قبل هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه در سخنانی در پارلمان کشورش گفت: «ترکیه تنها زمانی می‌تواند درباره خروج از سوریه بحث کند که قانون اساسی جدید پذیرفته شود و انتخابات برگزار و امنیت مرزها تأمین شود، ضمن آنکه مواضع دولت بشار اسد باعث می‌شود موضوع را این‌گونه تصور کنیم که وی خواهان بازگشت به صلح نیست».
با وجود امیدواری مقامات ترک درمورد عادی‌سازی روابط و دیدار اردوغان و اسد، دولت سوریه در ماه‌های اخیر بر موضع خود پیرامون خروج نظامیان ترکیه از شمال سوریه پافشاری کرده است که این روند را در ابهام بیشتری قرار می‌دهد.
حملات اخیر شاید به‌ظاهر به مذاکرات ترکیه و سوریه آسیب وارد کند اما در صورت استمرار پیشروی گروه‌های نزدیک به ترکیه، توان چانه‌زنی این کشور را در برابر سوریه افزایش می‌دهد.
راهبردی فرصت‌طلبانه در میانه آتش‌بس
پیچیدگی تحولات سوریه و انجمادی که از توافق آستانه تا کنون بر جبهه شمالی این کشور حاکم بود، موجب شد بسیاری از تحلیلگران این بخش را مانند آتش زیر خاکستری ببینند که هر لحظه امکان شعله‌ور شدن را دارد.
تبادلات آتش محدود، درگیری‌های پراکنده و حملات هوایی در سال‌های اخیر در این منطقه میان بازیگران حاضر در آن جریان داشت اما مثل چند روز اخیر منجر به درگیری‌های میدانی گسترده نشده بود.
منطقه حلب به‌دلیل موقعیت استراتژیک خود یکی از مناطق حضور نیروهای ایران، روسیه و حزب‌الله است.
در سایه جنگ حزب‌الله و اسرائیل و تمرکز مقاومت لبنان بر جنوب این کشور، تروریست‌ها از این موقعیت به‌عنوان یک فرصت مناسب برای پیشروی به‌سمت حلب استفاده کرده‌اند.
با توجه به آتش‌بس و تلاش حزب‌الله برای بازسازی توان آسیب‌دیده خود در جنگ، در بعد کلان‌تر این اقدام بخشی از راهبرد آمریکا و رژیم صهیونیستی برای تضعیف محور مقاومت است،
تجربه تاریخی نیز نشان‌دهنده این موضوع است، قبلاً هم بعد از شکست اسرائیل در جنگ سی‌وسه‌روزه سال 2006 و بیست‌ودوروزه غزه سال 2008، آمریکا و اسرائیل با سوءاستفاده از آشوب‌های داخلی 2011 سوریه، این حرکات را به‌سمت ایجاد یک جنگ داخلی سوق دادند تا پشتیبان محوری مقاومت را تضعیف کنند.
در ماه‌های قبل نیز با طرح تهدیدهای علنی رژیم صهیونیستی خطاب به بشار اسد برای دست کشیدن از حمایت از مقاومت، این اقدامات بعد عملی‌تری به خود گرفت،
لذا با توجه به اهمیت سوریه برای جمهوری اسلامی و روسیه، این اقدام می‌تواند در جهت درگیر کردن این دو کشور نیز اجرا شود.
پیشروی تروریست‌ها در روزهای آینده، وضعیت حلب و نوع واکنش ایران و روسیه به این پیشروی، گام‌های نهایی این تحولات را مشخص خواهد کرد.
پایان پیام/+