باشگاه خبرنگاران پویا: مستند «کودوکشی»؛ روایت ناتمام تنهایی، روز دوشنبه 28 آبان در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران رونمایی شد.
مستند «کودوکشی»؛ روایت ناتمام تنهایی، روز دوشنبه 28 آبان در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران رونمایی شد، این مستند به تهیه‌کنندگی یوسف بیوک‌خان و کارگردانی ضحی کریمی در مرکز مستند سفیر فیلم تهیه شده است و به موضوع تنهایی در جهان امروز و تأثیرات آن در جامعه پرداخته است. «کدوکشی»، کلمه‌ای ژاپنی است که به مرگ در تنهایی گفته می‌شود، پدیده‌ای مدرن که مستندْ آن را سوژه اصلی خود قرار داده است.
مراسم رونمایی از این مستند در دانشگاه تهران همراه با نشستی علمی پیرامون موضوع تنهایی برگزار شد، در این مراسم سه تن از اساتید دانشگاه تهران از جنبه‌های مختلف پدیده تنهایی، ریشه‌ها و پیامدهای آن را مورد بررسی قرار دادند.
پس از اکران مستند، سعیدرضا عاملی دبیر سابق شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با معرفی تنهایی به‌عنوان مولود جهان مدرن و تأثیر دوری از دین در شکل‌گیری آن عنوان کرد: تنهایی پدیده‌ای مدرن و برای جامعه مدرن است. بنیان این امر به‌نظر من دوری از خداست؛ دوری از خدا در غرب. غرب مسیری را طی کرده است که در آن اعتراض جریان پروتستانتیسم به سلطه کلیسا بعدها به جریانی تحت عنوان لائیسیته منجر شد. طبق آمار امروز جهان، نزدیک به 30 درصد افراد در آمریکا و اروپا اظهار می‌کنند که دینی ندارند، این درحالی است که دین، ادیان الهی مانند اسلام، توصیه بسیاری به ارتباط می‌کنند.
وی در ادامه صحبت‌های خود به نقش فضای مجازی در این زمینه پرداخت و گفت: نکته دیگری که در مستند هم به آن اشاره شده است، فضای مجازی تنهایی را نهادینه می‌کند. اکنون متوسط مصرف اینترنت در روز 6ونیم ساعت است که این آمار در ایران به 7ونیم ساعت می‌رسد. این تلفن همراه ماست، با آن زندگی می‌کنیم، با آن از خواب بیدار می‌شویم، با آن ادامه می‌دهیم و حتی گاهی اوقات با موبایل ازدواج می‌کنیم، ازدواج با موبایل یک ازدواج موازی است که در فضای مجازی شکل گرفته است.
این فناوری ظرفیت‌های زیادی دارد و می‌تواند امر زندگی را تسهیل کند اما به‌شرطی که جایگزین روابط طبیعی نشود، به‌هرحال ما دوفضایی شده‌ایم؛ هم در فضای فیزیکی زندگی می‌کنیم و هم یک زیست‌بوم بزرگ در فضای مجازی پیدا کرده‌ایم.
رسول صادقی عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، مهمان دوم این نشست بود که تنهایی را از منظر اجتماعی مورد بررسی قرار داد و با اشاره به تغییرات اجتماعی جهان مدرن عنوان کرد: مستندْ یک مسئله اجتماعی را که محصول مدرنیته است به‌خوبی تصویر کشیده است. مستندْ به پدیده کدوکشی در ژاپن و کره جنوبی اشاره کرده است، این موضوع نشان می‌دهد که در آسیای جنوب شرقی که ارزش‌ها و سنت حفظ خانواده از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار بوده‌اند به‌واسطه تغییراتی که در دوران مدرن اتفاق افتاده است، چه‌میزان خانواده دچار تغییر شده است که این مرگ‌ها یا اصطلاحاً کدوکشی اتفاق افتاده است.
وی با تأکید بر نقش جوامع محلی و خانواده در جلوگیری از پدیده کدوکشی یا مرگ در تنهایی گفت: همان طور که در مستند هم به آن اشاره شد حفظ کیان و پایداری خانواده یک موضوع بسیار مهم است، علاوه بر آن بحث روابط همسایگی یا به‌اصطلاح فعال‌سازی زندگی‌های محله‌ای و رسیدن به یک کامیونیتی فعال در این زمینه اهمیت بسیاری دارد. اجتماعاتی که در مساجد وجود دارد و فرهنگ‌های محلی پتانسیل بالایی برای جلوگیری از این‌گونه پدیده‌ها دارند، در واقع انسجام اجتماعی که از طریق ارتباطات محلی و همسایگی شکل می‌گیرد می‌تواند از انزوای فرد جلوگیری کند.
وی اضافه کرد: سالمندی برای هر فردی اتفاق می‌افتد؛ فرد در این دوران علاوه بر ذخیره مالی، بایستی ذخیره عاطفی و ارتباطی هم داشته باشد، وجود چنین ذخایری تا حد زیادی می‌تواند مانع از انزوا در دوران سالمندی شود.
عبدالله پیچرانلو عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، گسترش شبکه ارتباطاتی امروز را بستر انتقال ارتباطات و عامل فرسایش ارتباطات واقعی عنوان کرد و در بیان پیامدهای این اتفاق گفت: یکی از عوارض فرسایش ارتباطات واقعی افزایش خودکشی در کشورهای توسعه‌یافته است، این پدیده اتفاقاً در کشورهای توسعه‌یافته‌تر همچون انگلستان و ژاپن بیشتر است. چالش معنا که ایجاد می‌شود خودکشی افزایش می‌یابد. آمار خودکشی در کره بسیار بالاست. کی پاپ سعی کرده است رویکرد درمانی برای جامعه خودش داشته باشد. در چشم‌انداز زندگی کره‌ای، چون فلسفه‌ای این‌جهانی دارد، معنای زندگی در انتها حداکثرِ پولدار شدن و حداکثرِ موفقیت است، در این‌چنین فضایی هرگاه ناکامی رخ می‌دهد، رتبه کنکور فرد خوب نیست، امتحان دبیرستانش خوب نیست، ورشکسته می‌شود، خودکشی به‌راحتی اتفاق می‌افتد، وقتی به شما فلسفه موفقیت تزریق شود و این فضای موفقیت دچار شکست شود، خودکشی پیامد آن خواهد بود.
وی در پایان مهم‌ترین تهدید جامعه امروز را این‌گونه معرفی کرد: سبک زندگی بسیار مهم است. مهم‌ترین تهدید جامعه امروز فردگرایی است. ارزش‌های فردگرایانه روزبه‌روز درحال افزایش است و مقابل جمع‌گرایی شامل خانواده بودن قرار می‌گیرد. عصاره فردگرایی هزینه فایده کردن، تغییر مدل ابزار فکر کردن، فقط و فقط به خود فکر کردن می‌شود؛ "من مهم هستم، رفاه من، موفقیت من و..."، و نتیجه این نگاه همان تنهایی است.
مستند «کودوکشی» از منظر اجتماعی به پدیده تنهایی و پیامدهای آن پرداخته است، پدیده‌ای که یکی از مشکلات اصلی امروز و آینده ایران خواهد بود. تازه‌ترین مستند سفیر فیلم به‌زودی به‌صورت عمومی در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.
پایان پیام/+